ดอกไม้แห่งหัวใจ

ชื่อภาพ "ดอกไม้แห่งหัวใจ"
ถ่ายเมื่อ 13 พ.ย. 2498
ช่างภาพ นายอาณัติ บุนนาค

           ภาพพระบรมฉายาลักษณ์นี้คลาสสิคและน่าประทับใจมากสำหรับชนชาวไทยภาพหนึ่ง  ภาพเก่านี้ถ่ายเมื่อวันที่ 13 พฤศจิกายน พ.ศ. 2498 สถานที่คือ เส้นทาง ถนนชยางกูร -เรณูนคร จังหวัดนครพนม ขณะล้นเกล้าฯทั้งสองพระองค์กำลังจะเสด็จกลับจากนมัสการพระธาตุพนม เพื่อจะมาประทับที่จวนผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม ระหว่างทางมีชาวบ้านมาเฝ้ารอรับเสด็จ
          คุณยายคนหนึ่งภายหลังทราบชื่อว่า คุณยาย ตุ้ม จันทนิตย์ เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2396 ซึ่งในขณะนั้นมีอายุถึง 102 ปีได้มารอรับเสด็จพร้อมกับลูกหลาน ตั้งแต่เช้าจนกระทั่งบ่าย เจ้าหน้าที่สำนักพระราชวังทราบว่ามีคุณยายคนหนึ่งอายุกว่าร้อยปีได้มาเฝ้ารอรับเสด็จอยู่ด้วย จึงได้พายายมารอบริเวณใกล้จุดที่จะเสด็จผ่าน คุณยายได้ถือดอกบัวสีชมพู 3 ดอก ซึ่งในตอนรุ่งเช้าก็ยังดูสดอยู่ แต่พอบ่ายแล้วดอกบัวก็เฉาอยู่กับมือของยาย แต่คุณยายก็ได้ตั้งใจจะถวายในหลวงให้ได้กับมือของยายเอง เมื่อในหลวงเสด็จพระราชดำเนินมาถึง  แม่เฒ่าได้ยกดอกบัวสายที่โรยนั้นขึ้นเหนือศีรษะ แสดงความจงรักภักดี พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัวจึงได้ทรงโน้มพระองค์ลงมา ทรงแย้มพระสรวลอย่างอ่อนโยนแล้วนำพระหัตถ์แตะมือกร้านคล้ำของแม่เฒ่า ไม่มีใครรู้ว่าทรงกระซิบคำใดกับแม่เฒ่า คุณยายตุ้มเสียชีวิตเมื่อปี พ.ศ.2501 อายุประมาณ 105 ปี
         หลังจากที่พระองค์เสด็จพระราชดำเนินกลับกรุงเทพแล้ว ทางสำนักพระราชวัง ได้ส่งภาพรับเสด็จของแม่เฒ่าตุ้ม พร้อมพระบรมรูปหล่อด้วยปูนพาสเตอร์ ให้แก่แม่เฒ่าตุ้มไว้เป็นที่ระลึก เป็นพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้ หลังจากนั้น  ลูกหลานได้สร้างธาตุเจดีย์บรรจุอัฐิแม่เฒ่าตุ้ม จันทนิตย์ ไว้ ณ หน้าบ้านเลขที่ 22 หมู่ที่ 11  ตำบลพระกลางทุ่ง อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม ในบริเวณพื้นที่  2 งาน โดยยกผืนดินดังกล่าวให้เป็นที่สาธารณประโยชน์สมบัติของแผ่นดินต่อไป
         ภาพที่แม่เฒ่าตุ้ม จันทนิตย์ ได้ทูลเกล้าฯถวายดอกบัว 3 ดอกนี้ ถ่ายภาพโดย นายอาณัติ บุนนาค ช่างภาพส่วนพระองค์ ภาพนี้ได้ถูกเรียกว่า "ภาพดอกไม้แห่งหัวใจ"